تاثیر هوش مصنوعی در پزشکی را نمیتوان به دلیل تحولی که در محیطهای درمانی و بهداشتی ایجاد کرده است، نادیده گرفت. ممکن است حتی خودتان هم اطلاعی نداشته باشید؛ اما هر بار که به یک مرکز درمانی مراجعه میکنید، از خدمات AI برای جمعآوری دادهها، تشخیص و گاهی انتخاب بهترین راه درمانی استفاده میشود.
از کاربرد هوش مصنوعی در پزشکی نظیر چت بات هوش مصنوعی میتوان به کاهش بار کاری پزشکان، صرفهجویی در هزینهها و تسریع فرآیند درمانی اشاره کرد. علاوه بر تشخیص و درمان، از هوش مصنوعی برای پیشبینی بیماریها هم استفاده میشود. AI اطلاعات مرتبط با سبک زندگی، سابقه پزشکی و آزمایشهای بیماران را بررسی کرده و به پیشبینی احتمال بروز بیماریهایی نظیر دیابت، سرطان و… میپردازد.
تاریخچه هوش مصنوعی در جهان و پزشکی
تاریخچه این تکنولوژی در جهان به دهه ۱۹۵۰ و بعد از آن بازمیگردد. کاربرد هوش مصنوعی در پزشکی، مهندسی و صنایع گوناگون را نمیتوان انکار کرد؛ زیرا مزایای متعدد این تکنولوژی باعث شدهاند بتوان از آن در هر زمینهای استفاده کرد.
در دهه ۱۹۵۰ استفاده از این تکنولوژی در پزشکی رواج یافت. در آن دوران از AI برای تشخیص بیماریهای استفاده میشد. به مرورزمان که این ابزار گسترش یافت، در دهههای ۱۹۷۰ تا ۱۹۸۰ مفهوم سیستم خبره به پزشکی معرفی شد.
نحوه کار این تکنولوژی به این صورت بود که از منابع حاوی اطلاعات پزشکی برای تصمیمگیری مبتنی بر قواعد استفاده میکرد. MYCIN یکی از این سیستمهای مشهور است که موفق به تشخیص و درمان عفونتهای باکتریایی شد.
در دهه ۱۹۹۰ این فناوری پیشرفت بالقوهای داشت و از آن برای تحلیل دادهها و شبیهسازی تصمیمگیریهای پزشکی استفاده میکردند. گسترش پایگاههای داده باعث تقویت مهارت AI برای تجزیه و تحلیل اطلاعات پزشکی با حجم بالا شد.
در دهه ۲۰۰۰ کاربرد هوش مصنوعی در پزشکی با استفاده از یادگیری عمیق و شبکههای عصبی توسعه پیدا کرد. بدین ترتیب میتوان از AI که شبیهساز پیچیدهتر مدلهای مغز انسان است برای تشخیص بیماری، پردازش تصاویر پزشکی و پیشبینی فرآیند درمان بیمار استفاده کرد. از مهمترین کاربردهای این تکنولوژی که بسیار مورد توجه جامعه پزشکی قرار گرفته است میتوان به تشخیص سرطان به کمک تصاویر پزشکی اشاره کرد.
کاربردهای کلیدی هوش مصنوعی در پزشکی
AI کاربردهای طلایی زیادی در پزشکی دارد که باعث شده فرآیند کارها در محیط درمان هم متحول شود. به کمک این فناوری میتوان بیماریها را تشخیص داد و روش درمانی مناسبی را برای آنها پیدا کرد. در جدول زیر تعدادی از این کاربردها آورده شدهاند:
| کاربرد | توضیح |
|---|---|
| تاریخچه بیمار | بررسی همزمان تمام اطلاعات از جمله علائم بیماریها، علائم حیاتی، نتایج آزمایشها و پروندههای پزشکی |
| انجام کارهای تکراری | انجام کارهای تکراری نظیر بررسی آزمایشها، رادیولوژی و... جهت کاهش بار کاری کادر درمان |
| طرح درمان | ارائه بهترین روش درمان باتوجهبه منابع خارجی و وضعیت بیمار |
| ساخت دارو | ساخت سریعتر داروهای مختلف با هزینه بسیار پایینتر |
بررسی تاریخچه بیمار
مهمترین کاربرد هوش مصنوعی در پزشکی، امکان دسترسی AI به اطلاعات پزشکی بیمار است. دسترسی یکباره به تمام تاریخچه پزشکی بیمار برای پزشکان دشوار است. بدین ترتیب این تکنولوژی اطلاعات مورد نیاز در مورد علائم و نشانههای بیماری را جمعآوری میکند.
در صورت نیاز هشدارهایی را در زمینه پیشگیری از بروز بیماری به او میدهد. جمعآوری و تحلیل حجم بزرگی از دادههای هر بیمار و بررسی همزمان آنها برای پزشکان دشوار بوده، ولی برای هوش مصنوعی در حوزه پزشکی بسیار آسانتر است.
انجام کارهای تکراری
برخی از کارها در محیط درمانی نظیر بررسی نتایج آزمایشها، رادیولوژی، سیتیاسکن و وارد کردن اطلاعات بیمار به سیستم تکراری بوده و میتوان از دستیار هوش مصنوعی برای انجام آنها استفاده کرد. قلبشناسی و پرتوشناسی دو مورد از بخشهایی هستند که اطلاعاتی با حجمهای بالا به آنها وارد میشوند. با این ابزار هوشمند قلبشناسان و پرتوشناسان تنها به اطلاعاتی که به نظارت انسانی نیاز دارند، رسیدگی میکنند.
طرح درمان
هوش مصنوعی در حوزه پزشکی قادر است بهترین راه درمانی را هم پیشنهاد دهد. این کاربرد هوش مصنوعی در پزشکی به این شکل است که باتوجهبه پرونده بیمار و دسترسی به تحقیقات خارجی، مناسبترین روش درمان را بر اساس شرایط بیمار پیشنهاد میدهند.
ساخت دارو
ساخت دارو از طریق آزمایشهای بالینی بسیار بیشتر از آنچه که به نظر میرسد زمانبر و پرهزینه است. به کمک این ابزار هوشمند میتوان به این روند پرهزینه و طولانیمدت سرعت بخشیده و در آن صرفهجویی کرد.
ویروس ایبولا که بهتازگی فراگیر شده بود را توانستند با AI مهار کنند. هوش مصنوعی داروهایی که برای مقابله با این بیماری ساخته شده بود را مجدداً طراحی کرده و باعث کاهش چشمگیر این عفونت شد.
مزایا، چالش ها و آینده هوش مصنوعی در پزشکی
کاربرد هوش مصنوعی در پزشکی بهقدری بالا است که تقریباً تمام پزشکان و پرستاران برای تسریع فرآیند بهبودی و کاهش خطاهای خود از آن استفاده میکنند. البته که هیچ فناوری بیعیبونقص نبوده و AI هم چالشهایی در پزشکی دارد. از آنجا که این تکنولوژی بهسرعت پیشرفت میکند، گفته میشود که در آینده بیش از پیش میتوان از مزایای آن بهرهمند شد.
مزایای هوش مصنوعی
کاربرد هوش مصنوعی در پزشکی بهدلیل دقت منحصربهفرد آن در تشخیص بیماریها، افزایش یافته است. این تکنولوژی نوین قادر است حجم بالایی از دادههای پزشکی نظیر تصویربرداری و نتایج آزمایشهای مختلف را بهصورت همزمان بررسی کرده و الگوهایی که ممکن است از دید پزشکان پنهان بمانند را مهم بشمارد.
این ابزار با دقت بینظیری به تحلیل تصاویر اشعه ایکس پرداخته و متوجه علائم سرطان و بیماریهای قلبی میشود. IBM Watson یک نوع هوش مصنوعی با دقت ۷۵ درصد در تشخیص سپسیس شدید در نوزادان نارس است.
از دیگر مزایای استفاده از هوش مصنوعی در پزشکی میتوان به صرفهجویی در هزینهها اشاره کرد. از آنجا که این سیستمهای هوشمند دقت بالایی در تشخیص دارند، باعث کاهش خطاهای پزشکی میشوند. کاهش این خطاها هم بهمعنای تسریع روند درمانی و جلوگیری از طولانیتر شدن این پروسه است که منجر به صرفهجویی در هزینههای درمانی میشود.
چالشهای هوش مصنوعی
بالا بودن کاربرد هوش مصنوعی در پزشکی بهدلیل بینقص بودن آن نیست. سیستمهای هوشمند به اطلاعات گستردهای از بیماران نیاز دارند که این امر احتمال دسترسی غیرمجاز به دادههای خصوصی آنها را افزایش میدهد.
به همین دلیل ممکن است حریم خصوصی بیماران رعایت نشده و از اطلاعاتشان سوءاستفاده شود. برای جلوگیری از این مشکلات در محیطهای درمانی، لازم است از قوانین GDPR و HIPAA پیروی شود.
کیفیت و تنوع داده از دیگر چالشهای این سیستم هوشمند هستند. دادههای ناسازگار و ناقص میتوانند باعث کاهش چشمگیر دقت الگوریتمهای هوش مصنوعی در پزشکی شوند. از آنجا که فرمتها و استانداردهای دادهها باهم تفاوت دارند، گاهی اوقات ممکن است AI قادر به تعمیم دانستههای خود در محیط بهداشتی نباشد.
آینده هوش مصنوعی
پیشبینی میشود آینده این تکنولوژی بهدلیل آپدیتهای مداوم و بهینه بسیار روشن است. به مرورزمان از AI برای بهبود مراقبتهای هوشمندانه از بیمار، آمادگی برای واکنش مناسب هنگام بروز بحرانهای سلامتی، بهینهسازی برنامههای درمانی و موارد دیگر استفاده خواهد شد. این سیستم هوشمند صنعت داروسازی در پزشکی را هم متحول ساخته و ساخت داروها را سریعتر از زمان حال خواهد کرد. واکسن بیماریهایی که یکباره شیوع پیدا میکنند هم سریعتر ساخته میشود.
معرفی ابزارهای هوش مصنوعی در حوزه پزشکی
هوش مصنوعی بهشکل ابزارهای مختلفی در صنعت پزشکی به کمک بیماران و کادر درمان میآید. حالا دیگر برای تشخیص بیماری خود حتماً لازم نیست به پزشک مراجعه کنید و میتوانید علائم خود را به چتباتهای AI بگویید.
سپس این چتباتها مشکل شما را بررسی کرده و شما را به بهترین متخصص در آن زمینه هدایت میکنند. برخی از پلتفرمها هم به طی شدن روند درمانی بهشکل صحیح و اصولی نظارت دارند که در ادامه به آنها اشاره میکنیم.
چتباتهای هوش مصنوعی پزشکی
کاربرد هوش مصنوعی در پزشکی با طراحی چتباتهای مخصوص در این زمینه افزایش یافته است؛ زیرا بیشتر افراد میتوانند از این ابزارهای هوشمند استفاده کنند. این چتباتها به کمک الگوریتمهای پیشرفته یادگیری ماشین، دادههای بالینی را به سرعت تجزیه و تحلیل میکنند و توصیههایی را باتوجهبه وضعیت هر بیمار ارائه میدهند.
کاهش بار کاری پزشکان از دیگر مزایای این ابزارها هستند. Ada چتباتی است که به پرسشهای کاربران در مورد وضعیت سلامتشان پاسخ میدهد و در مورد مشکل سلامتیشان، آنها را راهنمایی میکند.
Viz.ai
این ابزار هوش مصنوعی به کمک پزشکان میآید. پزشکان از این نرمافزار برای تجزیه و تحلیل تصاویر پزشکی استفاده میکنند. به کمک viz.ai میتوان تصاویری نظیر سیتیاسکن یا امارآی را بررسی کرده و به تشخیص علائم سکته پرداخت. این نرمافزار در صورت تشخیص چنین مشکلاتی، هشداری به پزشکان میدهد تا درصدد رفع مشکل برآیند.
سخن پایانی
Ai در صنعت پزشکی هم نظیر دیگر صنایع کاربرد گستردهای دارد. کاربرد هوش مصنوعی در پزشکی را میتوان در زمینه تشخیص و حتی پیشبینی بیماریها قبل از بروز آنها مشاهده کرد. توسعه کسب و کار با هوش مصنوعی در محیطهای درمانی هم قابل انجام است، ولی باید با چالشهای آن هم آشنا باشید. عدم رعایت حریم خصوصی بیمار و احتمال ناتوانی AI در تعمیم دادههای خود با محیط بهداشتی از چالشهای استفاده از این تکنولوژی هستند.
سؤالات متداول
کاربرد هوش مصنوعی در پزشکی چیست؟
از AI در پزشکی برای تشخیص بیماریها، تجزیه و تحلیل دادهها، پیشنهاد بهترین روش درمانی و دیگر اقدامات استفاده میشود.
استفاده از هوش مصنوعی در محیط درمانی چه مزایایی دارد؟
به کمک این سیستمهای هوشمند میتوان در هزینهها صرفهجویی کرده و به فرآیند درمان سرعت بخشید. همچنین ابزارهای هوش مصنوعی به کاهش خطای پزشکی و تشخیص دقیقتر کمک میکنند.
چه ابزارهایی مبتنی بر هوش مصنوعی بوده و در پزشکی کاربرد دارند؟
چتباتهایی نظیر ada علائم بیماران را دریافت کرده و به تشخیص بیماریها کمک میکنند و پلتفرمهایی مانند kaia health به طی شدن صحیح روند درمانی کمک میکنند.



